perfectionisme Archives - Kracht door Creatie

Schildercursus

In het najaar van 2023 nam ik deel aan een antroposofische schildercursus. In 12 weken schilderde ik een groot werk door telkens transparante lagen verf over elkaar te schilderen. Zo dienden zich figuren aan. In mijn geval bleek er een ontmoeting te ontstaan tussen 2 figuren. Het kunnen mensen zijn, of engelen of andere wezens. Sommige kijkers zien er vleugels van een engel in. Dat vind ik ook een mooi beeld.

Paniek

Het gebeurde vlak voordat het schilderij af was. Doordat ik vermoeid was, voelde ik niet goed dat ik eigenlijk moest stoppen. Ik wilde nog één toevoeging doen, en dat ging mis. Er ontstond een vlek die niet meer te herstellen bleek. Paniek! Wat voelde ik me stom. Had ik dit niet beter aan moeten voelen? Waarom wilde ik zo nodig toch verder gaan? Eén van de antwoorden is de valkuil van het perfectionisme.

Doorgeslagen kwaliteit

Perfectionisme is de doorgeslagen kwaliteit van iets goed willen doen. Kwaliteit willen leveren is prima, maar goed is goed genoeg. Als het van jezelf altijd beter moet, dan stap je in de valkuil van het perfectionisme. Een eigenschap die niet alleen lastig is voor jezelf, maar ook voor anderen. De kunst is echt om te leren wanneer het goed genoeg is. En dan loslaten. Ik heb die grens niet goed gevoeld dit keer. En er kwam een harde les want ik baalde er echt van dat mijn schilderij veranderd is. Maar vaak weet je wel wanneer je eigenlijk moet stoppen. Het slaat door als je teveel aandacht aan kleine details gaat besteden die het eigenlijk niet echt verbeteren. Heb dan de discipline om te kiezen om te stoppen met het verfijnen. Dit kun je oefenen.

Accepteren

In de weken erna schilderde ik toch door. Niet om mijn schilderij in de oorspronkelijke staat terug te brengen; dit ging niet meer. Maar om de toevoegingen te verbeteren. Mijn schilderij werd uiteindelijk wel naar wens, maar anders dan op deze foto. Dat geeft niet, want accepteren hoort er ook bij in het leven. Als kunstzinnig coach zeg ik altijd; het hoeft niet mooi of goed te zijn, het hoeft niet perfect. Als jij jezelf er maar mee uitdrukt. Nu mocht ik dat ook weer eens heel diepgaand ervaren. En dat was leerzaam!

Altijd vinden dat je het beter had moeten doen. Nooit tevreden over jezelf. Herkenbaar? Veel mensen lijden aan perfectionisme. En misschien is ‘lijden’ een groot woord, maar toch wordt het leven makkelijker als die lat voor jezelf lager kan. Toch? Maar hoe dan?

De moed van imperfectie

De Amerikaanse schrijfster Brené Brown schrijft prachtige boeken. Grote kans dat je wel eens een titel van haar gelezen hebt en zo niet; aanrader! Haar bekendste zijn De kracht van kwetsbaarheid en de Moed van imperfectie. Toevallig is het niet, dat deze blogtitel op de titel van haar boek lijkt. Want ook en juist in de kunstzinnige coaching, komen we het streven naar perfectionisme veel tegen en dus óók de ruimte die het biedt als dat losgelaten wordt. De eerste stap naar een meer bezield leven volgens Brené Brown, is het jezelf omarmen zoals je bent en daar tevreden mee zijn.

Patroon van goedkeuring door anderen doorbreken

Vaak streven we een leven lang naar goedkeuring door anderen. Onze maatschappij is ook ingericht op het belonen van zogenaamd ‘goed gedrag’ met hoge cijfers, betere banen en daardoor de illusie op een prettiger leven. Maar door je zo afhankelijk te maken, wordt het oordeel van anderen veel te belangrijk en verlies je jezelf. Dit is een lastig patroon om te doorbreken omdat de kiem vaak al in de jonge jeugdjaren is gelegd. Dit patroon veranderen, doe je dan ook stapje voor stapje.

Ik ben goed genoeg

Jezelf goed genoeg vinden, daar begint het mee. En dat geloven en vóelen. Daar zijn mooie hulpmiddelen voor zoals affirmaties, oefeningen en meditaties die we gebruiken in een kunstzinnige coaching. Want het klinkt zo simpel, maar voor veel mensen is het moeilijk, opgegroeid in een maatschappij die altijd streeft naar méér, beter, mooier. Ik ken mensen die leven met het motto: “het kan altijd beter”. Ik vind dat persoonlijk een zwaar motto omdat het aangeeft dat je nooit tevreden bent met jezelf en wat je doet. Waar zit dan je rust? Terwijl de overtuiging ‘ik ben goed genoeg’, ruimte biedt voor vrijheid en zelfvertrouwen om te experimenteren.

Laat iets ‘mislukken’

Het hóeft niet perfect. Goed is goed genoeg. En met die houding, help je jezelf enorm, óók in kunstzinnig werk. Stel dat jij je geblokkeerd voelt omdat je perfecte dingen wilt maken, dan stroomt de boel niet meer. Laat dan eens een keer expres iets ‘mislukken’ en kijk wat het met je doet. Voel je ruimte, frustratie, plezier? Het is interessant om daarnaar te kijken en dat kunnen we samen in een coaching doen.

Oefening in loslaten

Om een voorbeeld te geven, plaats ik hier een foto van een werk van mij dat ook een beetje ‘mislukte’. Ik maakte een aquarel, sowieso een oefening in loslaten want water kruipt waar het niet gaan kan, van een spectaculaire ondergaande zon. Op het laatste moment besloot ik een verticale baan zonlicht te maken. Ai! Teveel water dat een eigen leven ging leiden en er ontstond een gekke vlek. Dan zou ik kunnen denken:
‘ zie je wel, ik bak er niets van’, en ‘hoe durf ik dit werk te posten?’

Die houding is jammer want het is ook een krachtig en energiek werk geworden, niet perfect maar interessant genoeg om naar te kijken. Bovendien gaat het er vooral om of het leuk was om te maken, het proces is belangrijk. Het ‘doen’. En dat je dáár plezier aan beleeft.

Wil jij een meer ontspannen en creatief leven door je perfectionisme losser te laten?
Je bent welkom voor een sessie kunstzinnige coaching.

Tag: perfectionisme

De valkuil van het perfectionisme